Şanlıurfa'nın yöresel yemekleri

Şanlıurfa' nın 10 Yöresel Yemeği İsimleri Ve Yapılışları
Şanlıurfa ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde turistlerin yöresel yemeklerin yapılış ve isimleri alt tarafta belirtilmiştir.

Şanlıurfa usulü etsiz çiğ köfte, ülkemizde insanların en çok beğendiği çiğ köftelerin başında gelmektedir. Lezzet olarak oldukça etkileyici olan ve aynı zamanda etli ve etsiz olabilmektedir. Şanlı Urfa'ya özgü bu lezzetin her iki çiğ köftesi de son derece lezzetlidir. Şanlıurfa Etsiz çiğ köfte özellikle etli çiğ köfteye göre çok daha kolay bir şekilde yapılabilmektedir. Fakat unutulmamalıdır ki Urfa'ya özgü olan bu çiğ köfte yapılış olarak oldukça zordur. Aslında bu çiğ köftenin yapılışındaki zorluk direk olarak kişinin kol gücüne dayanmaktadır. Çünkü kişilerin çiğ köfteyi yapabilmesi için oldukça yoğurması gerekmektedir. Yoğurma işlemi etli çiğ köfteye göre çok daha kolaydır ama yine de oldukça zordur. Bunun için Şanlıurfa usulü etsiz çiğ köfte yapmak isterseniz bu duruma kendinizi hazırlayabilirsiniz. Şanlıurfa usulü çiğ köfte aslında diğer çiğ köftelere göre oldukça farklıdır. Bu nedenle bu çiğ köfteyi yiyen insanların damağında bu tat sürekli olarak kalmaktadır. Bu durumda Şanlıurfa çiğ köftesini yemek için oralara kadar gitmeniz gerekmemektedir. Bu çiğ köfteyi biraz zahmetli de olsa evde yaparak yiyebilirsiniz. Fakat belirtmek isterim ki çiğ köftenin Şanlıurfa usulü gibi lezzetli olabilmesi için malzemeleri orijinal olarak seçmeniz gerekmektedir. Şimdi malzemelerden bahsedelim.

Malzemeler:

• İki su bardağı çiğ köftelik ince bulgur,
• Bir adet kuru soğan,
• Dört diş sarımsak,
• İki üç dal yeşil soğan,
• Bir demet maydanoz,
• Bir miktar karabiber, kimyon, karabiber, kekik ve nane,
• Dört yemek kaşığı biber salçası,
• İki adet orta boy domates,
• Bir miktar tuz, pul biber ve kırmızı toz biber,
• Bir yemek kaşığı domates salçası
   

Yapılışı:Öncelikle etsiz çiğ köfteyi yapmak için derin bir leğen bulmanız gerekmektedir.Leğenin geniş olması bulgurun yoğurma sırasında dökülmesini engelleyecektir. Şimdi ince bulgurun hepsini leğen içerisine dökün ve çiğ köfte için ayrı bir kapta sos hazırlayalım. Sosumuz için ise her iki çeşit salçayı bir kap içerisinde karıştıralım ve üzerine tuz, karabiber, pul biber istenirse ketçap, isot, tarçın gibi malzemelerde eklenebilir. Bu eklentiler yapıldıktan sonra malzemeleri kıvam alana kadar iyice çırpın. İşte sos hazır.

Bu aşamada bulguru sıcak su ile ıslatalım ve bulgur sakı kıvamına gelene kadar bol bol yoğuralım. Bir süre bulgur ve su yoğurulduğu zaman suyu çekecektir ve yumuşayacaktır. Şimdi ise bir su içerisine et bulyon ekleyerek kaynamaya bırakalım. Bu sırada bizde boş durmadan hazırladığımız sosu bulgurun üzerine ekleyerek bol bol yoğuralım. Ne kadar sert yoğurulur ise lezzet o kadar artar. Son olarak çiğ köfteye yağ ve maydanoz ekleyerek yoğurmaya devam edin. Unutmayın ki isterseniz Şanlıurfa usulü etsiz çiğ köfte yaparken nar ekşisi limon gibi malzemeler ekleyebilirsiniz.. Afiyet olsun

2. URFA KEBABI: Urfa kebap, bilindiği gibi günümüzde tüm ülkede çok sevilen kebap türleri arasında yer almaktadır. Çok eski zamanlarda ilk olarak Urfa'da yapılmış olan bu mükemmel lezzet, kısa zamanda tüm ülkede yapılmaya başlanmış ve insanlar tarafından benimsenmiştir. Urfa kebabın dışarıdan yenildiğinde çok pahalı olduğunu biliriz. Özelikle bir ailenin Urfa kebap yemesi için baya bir kesenin ağzını açmak gerekir. Daha çok son zamanlarda etin pahalanması nedeni ile bu yemeklerin fiyatı da oldukça şişirilmiştir. Oldukça yaygın olarak tüketilen Urfa kebabını bu nedenlerde sizlerde dışarıda yapılanlardan çok daha lezzetli bir biçimde evlerinizde yapabilirsiniz. Sadece Urfa kebabı için gerekli olan malzemeleri hazırlayarak bu muhteşem yemeği ailenize yaparak güzel bir sofra kurabilirsiniz. Bunun için önceden belirtmek isterim ki Urfa kebabı için kullanacağınız kıymanın orta yağlı olması şarttır. Eğer isterseniz yağsı bir kıyma içerisine 100 gram kadar kuyruk yağı ekleyerek çok daha lezzetli sonuçlar elde edebilirsiniz.

Malzemeler:

• Yarım kilo kıyma
• Bir adet kuru soğan,
• Bir adet domates,
• Bir çay kaşığı tuz,
• Bir tutam maydanoz,

Bu malzemeler ile Urfa kebap yapılışına geçebilirsiniz. Fakat güzel bir servis tabağı hazırlayarak misafirlerinizi etkilemek istiyorsanız aşağıdaki malzemeleri de kullanmanız gerekecektir. böylece Urfa kebap görünüş olarak da çok büyük faydalar gösterecektir .

• Bir adet domates,
• İki adet sivri biber,
• Birkaç tane maydanoz,
• Bir yemek kaşığı tereyağı,
• Bulgur pilavı,
• Piyazlık pul biber

Yapılışı:

Urfa kebap yapılışında ilk olarak bir kap içerisinde kıymayı yoğurmamız gerekecek. Uygun bir kap içerisine kıymayı koyun ve yoğurmaya başlayın. Eğer isterseniz bu ilkemi kıymayı mutfak robotuna çekerek de yapabilirsiniz. Daha sonra bu kıyma üzerinde ince ince yemeklik şekilde doğranmış olarak bir miktar soğan ekleyin Bir süre karıştırarak yoğurduktan sonra bu malzemeler üzerine de kabuklarını soyarak ince ince doğradığınız domatesleri ekleyin. Tekrar yoğurmaya devam edin. Bu arada kebap için tuz ve pul biber atarak iyice yoğurun.

Unutmayın ki Urfa kebap yapılırken yoğurma işlemi çok önemlidir. Bu nedenle yoğurma işlemine çok önem vermeniz gerekir. Aksi durumlarda şişlere takılan bu kebap pişerken etler şişten koparak düşecektir ve beklenen sonuçlar elde edilemeyecektir. Bunun için en az 20 dakika boyunca bu etin ve malzemelerin yoğurulması gerekmektedir. Tüm yoğurma işlemi yapıldıktan sonra bir doğrama tahtası yardımı ile maydanozları ince ince kıyın. Bu maydanozu tümünü kıyma içerisine katın ve birkaç kez daha yoğurarak her yere dağılmasını sağlayın. Bu şekilde bir gün buz dolabında beklemeye bırakılır. Zamanınız yok ise 2 -3 saat yeterli olacaktır.

Şimdi şişlerin hepsini iyice ıslatın ve yoğurduğunuz kıymalı malzemeden portakal büyüklüğüne parçalar yapın. Bu parçaları tek tek şişlere incelterek takın. Şişin bir kısmına bu kıymayı yayarak şiş kaplayın. Öncelikle tüm şişlere aynı işlemi yapın ve daha sonra hepsini birlikte pişirmeye başlayın. Eti şişlere inceltirken elinizi de ıslatırsanız et elinize yapışmayacaktır. Bunun için sık sık elinizi ıslatabileceğiniz bir kap gerekebilir. Bu şişleri ister elektrikli ocak ile ister mangal ile çift taraflı olarak iyice pişirin. Bu arada sizlerde servis tabaklarını hazırlayın.

Servis tabağı için pideleri küp küp iki parmak genişliğinde doğrayın. Bir yemek kaşığı tere yapını eritin ve bu pideleri kızartın. daha sonra tüm pideleri servis tabaklarına yerleştirin. Bu sırada pişen Urfa kebapları pidelerin üzerine koyun. Tabağın kenarlarına domates dilimleyin ve yanına biber, maydanoz gibi malzemeler ile süslemeler yapın. Artık Urfa kebap hazır. Afiyetle servis yapabilirsiniz.

3. LAHMACUN:

5 Kişilik Malzeme:

Hazırlanışı:

Soğanlarımızı soyup ince ince doğrarız bir robot yardımı ile daha kolay olur

maydanoz ve kırmızı biberde ince ince doğranır.

Tüm malzemeler eklenerek pul biberi, salçası, yağlı kıyma eti orta boy bir tepside çok az su ve sıvı yağ eklenerek iyice karıştırılır.

Elde edilen karışım taş fırına götürülerek ortalama fırıncının ayarlamasıyla 80 gr. yarım ekmeklik hamur ile 15 – 16 adet lahmacun yapılabilir.

Not: Acılı sevenler pul biber ve acı isot miktarını artırabilirler.

Sunum Şekli :

Lahmacunlarımızı fırından aldıktan sonra yanında taze iyice yıkanmış nane, maydanoz ve isteğe göre közlenmiş patlıcan ile birlikte sunum yapılabilinir.Afiyet olsun.

4. KAZAN KEBABI:

Kazan Kebabı Tarifi İçin Malzemeler

• 1 kase kıyma
• 6 tane patlıcan
• 2 kuru soğan
• 1-2 tane yeşil biber
• 1-2 tane taze domates
• 1 yemek kaşığı domates salçası
• 1 kase su
• tuz
• pul biber

Kazan Kebabı Tarifi Yapılışı

Önce kıymamızı bir kaba alalım. İçine kuru soğan ve yeşil biberimizi doğrayıp tuz ve pul biberi de atıp yoğuralım. Hazır hale getirelim, sonra kişiye göre bir tane düşecek şekilde ayarladığımız patlıcanlarımızın kabuklarını soyalım. Baş kısımları kalsın, sadece sapı uzunsa onu keselim. Sonra patlıcanları kesip koparmadan sadece iki parmak aralıklarla yaralım. Hemen aralarına hazırladığımız kıymaları köfte şeklinde yapıp dilimlediğimiz patlıcan aralarına koparmadan bırakalım ve yağlanmış fırın tepsimize dizelima Aslında ben bu yemeği genelde yayvan bir tencerede yapardım, denedim fırında da güzel olunce artık fırında yapmaya karar verdim. İsteseniz siz tencereye dizebilirsiniz. Patlıcanları bu şekilde hazırlayıp dizdiğimiz fırın tepsisinin üzerine hafif tuz serpiştirelim. Domates, biber ve kuru soğanlarımızı dilimleyip boşluklara dizelim. Sonra bir kasede ezdiğimiz salçamızı yemeğimizin üzerine gezdirelim ve doğru fırına sürelim. Çok bekleme olmadığı için patlıcanlarda asla kararma olmaz, fırında nar gibi kızaran yemeğimizi servis tabağına alıp ikram edelim. Afiyet olsun:) çok hafif ve lezzetli olan bu yemeği tavsiye ederim, istenirse yanına pirinç pilavı çok yakışır.

 5. CİĞER KEBABI:

Ciğer kebabı, ülkemizde Şanlı Urfa yöresinde yapılmaya başlanmış ve buradan tüm ülkede sevilen bir lezzet halini almıştır. Bu kebap, adından da anlaşılabileceği gibi ciğerden yapılan muhteşem bir lezzettir. Genellikle alışagelmiş olan kebaplardan çok daha lezzetlidir. Özellikle ciğer sevenler için çok büyük bir lezzet ola ciğer kebabını eğer sizlerde ciğer seviyorsanız mutlaka evlerinizde yaparak yemelisiniz. Çünkü ciğer kebabı, lezzet açısından oldukça lezzetli ve oldukça mükemmeldir. Çok eski zamanlardan beri yapılan ciğer kebabı, o günlerden bu zamanlara kadar özellikle Urfa yöresinde çok muhteşem bir şekilde yapılmaktadır. Sizlerde Urfa'ya yolunuz düşerse kesinlikle ciğer kebabını tadın. Çünkü bu mükemmel lezzeti başka hiçbir yerde Urfa'daki kadar lezzetli tatmaya bilirsiniz. Özellikle ciğer kebabı içerisinde kullanılan kuyruk yağı, bu yemeğe çok daha büyük tatlar katacaktır. Eğer sizlerde Urfa'ya gitmeden bu muhteşem yemeği tatmak ve tattırmak istiyorsanız gerekli olan aşağıdaki malzemeleri hazırlayarak yavaş yavaş bu lezzeti yaprak güzel bir öğle yemeği ya da akşam yemeği geçirebilirsiniz. Son olarak belirtmek isterim ki ciğer kebabı yapabilmek için uygun bir ortaya ihtiyacınız olacaktır. Çünkü yapacağınız bu yemeği ev içerisinde yapmanız imkansız denecek kadar zordur. Bu nedenle herhangi bir piknik organizasyonu ciğer kebabı için oldukça uygundur.

Malzemeler:

• Bir kg kuzu ciğeri,
• İki yüz elli gram kadar kuyruk yağı,
• Bir kg kadar odun kömürü,
• Bir miktar tuz

Yapılışı:

Öncelikle ilk olarak ciğerleri temiz bir şekilde yıkayın.Belirtmek isterim ki ciğer çok fazla yıkandığında birçok faydasını kaybedeceği için biraz daha az yıkamayı tavsiye ederim. Daha sonra yıkadığınız ciğerleri küp şekillerinde doğrayın. Ciğerin tümünü bu şekilde küçük küçük doğradıktan sonra bir miktar tuz ile birlikte karıştırın. Bu durumda ciğer biraz dinlenirken sizde kuyruk yağını iyice yıkayın. Temizce yıkandıktan sonra ciğerlerle aynı büyüklükte doğrayın. Bu sırada odun kömürü ile ateş yakara daha önceden köz olmasını sağlayın.

Şimdi sırada bunları şişe saplamak var. Öncelikle belirtmek isterim ki ciğer kebabında kullanacağınız şişin diğer şişlere göre daha ince ve daha kısa olması gerekir. Şişe bir adet ciğer parçasını sağlayın, ciğerin ardından da bir adet kuyruk yağı sapladıktan sonra iki ciğer daha saplayın. Bu şekilde iki ciğer bir kuyruk yağı şeklinde saplayın. Birkaç şişe aynı işlemi yaparak ciğerleri ve kuyruk yağını saplayın. Bu arada ciğerleri ve kuyruk yağını şişler üzerini tam olarak doldurmayın.

Artık ateşimiz de köz haline geldiğine göre şişlerin tümünü odun ateşinin közüne koyarak her tarafının aynı şekilde pişmesine özen göstererek iyice pişirin.Tüm şişler piştikten sonra şişlerin yufka ekmeği ya da diğer ekmeklerin içerisine koyarak şişleri çıkarın. Ciğer kebabı artık hazır. Belirtmek isterim ki ciğer kebabının lezzetini iki katına çıkarmak istiyorsanız yanına domates, Urfa isotu, közlenmiş biber koyularak bu şekilde sıcak sıcak servis yapın.

6. TİRİT:

Türkülerden aşina olduğumuz tirit, kelime kökeni olarak Farsça olsa da çok fazla Orta Asya kültürü taşıyan bir yemek.

Aşağı yukarı her yörenin kendine özgü bir tirit yemeği olsa da hepsinin ortak yönü et suyuyla ıslatılmış pide/bayat ekmek/yufka içermesi. Bazı yörelerde düğün yemeği olarak bile servis edilen tirit, kaz tiridi versiyonuyla Samsun'un bazı ilçeleri tarafından patenti alınmış bir yemektir.

KAÇ KİŞİLİK

3 kişilik

HAZIRLAMA SÜRESİ

20 dakika

PİŞİRME SÜRESİ

40 dakika

Tarifi Yazdır

Malzemeler

• 500 gram

dana eti

• 4 adet

tırnak pide

• 1 su bardağı

yoğurt

• 1 yemek kaşığı

tereyağ

• 1 tatlı kaşığı

pul biberveya salça

• 2 iri diş

sarımsak

• 1 çay kaşığı

karabiber

• 1 çay kaşığı

tuz

• 1 adet

defne yaprağı

Nasıl Yapılır?

1. Kuşbaşından daha iri doğranmış dana etlerini düdüklü tencereye alın ve üzerine 2 su bardağı su ekleyin.
2. Tuz, karabiber, defne yaprağını da atıp kapağını kapatın ve 30-40 dakika arası, etler lif lif ayrılacak kıvama gelene kadar pişirin.
3. Diğer yandan 4 adet tırnak pideyi küp küp doğrayın, kıtır kıtır olması için 15 dakika kadar fırına atın.
4. 2 diş sarımsağı ezin, yoğurda ekleyin içerisine 2-3 yemek kaşığı kadar da su ekleyin ki yoğurt daha akışkan olsun. Hepsini iyice çırpın.
5. Pişen etlerin suyunu süzüp ayrı bir kaseye alın. Etler soğumadan lif lif ayırın.
6. Tereyağını eritin, kırmızı biberi veya salçayı ekleyin.
7. Kıtır kıtır olan pideleri çukur bir tabağa alın, kenara ayırdığınız et suyuyla ıslatın.
8. Üzerini lif lif ayırdığınız etlerle doldurun.
9. Etlerin üzerine yoğurt gezdirin. En üstüne de erittiğiniz tereyağdan gezdirin ve soğumadan servis edin.

7. BOSTANA:

 Et yemeklerinin yanında tüketebileceğiniz Antep ve Urfa yöresine ait lezzetli bir salata tarifini menülerinize ilave edebilirsiniz. Hazırlarken biraz uğraşsanız da, çok lezzetli olduğundan buna değecektir. Hazırlama: 15 dk Pişirme: Servis: 4 kişilik

Malzemeler

4 Adet Orta Boy Domataes 2 Adet Yeşil Köy Biberi 1 Adet Kırmızı Biber 0,5 Demet Maydonoz 2 Su Bardağı Semizotu ( yaprakları ve ince dalları kullanılacak) ) 3 Adet Taze Soğan 1 Diş Sarımsak 2 Yemek Kaşığı Sırma Zeytinyağı 0,5 Limon Suyu ( yarım ) 3 Yemek Kaşığı Nar Ekşisi 1 Adet Orta Boy Salatalık 1 Adet Salatalık Tuz 2 Yemek Kaşığı Toz Kırmızı Biber 2 Tatlı Kaşığı Kuru Nane 1 Yemek Kaşığı Toz Sumak 1,5 Su Bardağı Su

Hazırlanış Aşamaları

Bostana salatamızı yapmaya domateslerin kabuklarını soyarak başlayalım.

Ardından domatesleri mercimek tanesinden daha küçük doğrayın.

Biraz zor olacak ama salatayı yedikten sonra, buna değecektir. Aynı şekilde salatalıkta bu şekilde doğranmalıdır. Kalan malzemelerin hepsini böyle doğrayın.

Şimdi kırmızı biberlerin çekirdeklerini temizleyerek, aynı şekilde doğrayın.

Maydanozları ince şekilde kıyın. Taze soğanları küçük doğrayın.

Semizotunun yapraklarını küçük doğrayın.

Malzemelerin hepsini derin bir kâsenin içine koyun. Bir diş sarımsağı içine rendeleyin.

Ayrı bir yerde sızma zeytinyağını, nar ekşisi ve limon suyunu karıştırın. İçine tuz ile diğer baharatları ilave edin ve iyice karışmasını sağlayın.

Yarım su bardağı su ilave ederek, biraz sulanmasını sağlayın. Salata malzemelerine hazırladığınız sosu dökün ve birlikte harmanlayın.

Salatanın içine kalan bir bardak suyu da karıştırın. Bostana salatanızı güzel bir salata tabağına koyun. Sevdiklerinizin beğeneceğini düşünüyoruz. Afiyet olsun.

8. ŞILLIK TATLISI:

Şıllık tatlısı, tatlı/tuzlu pek çok tarifin yapımında kullandığınız akıtma olarak da bilinen krep hamurundan hazırlanan ve ceviz içiyle dolgulu bir şekilde sunulan Şanlıurfa yöresine özgü bir tatlı. Ar Ruha'da olduğu üzere sarma şeklinde hazırlanan tarifin, hamurların tepsiye kat kat dizilmesiyle hazırlanan ve baklava dilimleri gibi servis edildiği ikinci bir versiyonu da mevcut.

KAÇ KİŞİLİK

4 kişilik

HAZIRLAMA SÜRESİ

1 saat

PİŞİRME SÜRESİ

1 saat

Tarifi Yazdır

Malzemeler

• 3 çay bardağı

süt

• 2 çay bardağı

un

• 100 gram

ceviz içi

• 1/4 çay kaşığı

tuz

• 1/4 çay kaşığı

kabartma tozu

Şerbeti için:

• 1 çay bardağı

urfa yağı (sade tereyağı)

• 1 çay bardağı

su

• 1/2 çay bardağı

toz şeker

Püf Noktası

Tatlının hamurunu süt yerine suyla da hazırlayabilirsiniz ancak bu tatlının tadını etkileyecektir.Tatlı hamurunu dinlendirmeniz önemle rica olunur.

Nasıl Yapılır?

1. Tatlının hamurunu hazırlamak için; unu derin bir karıştırma kabına alın.
2. Süt, tuz ve kabartma tozu eklediğiniz tatlı hamurunu bir çırpıcı yardımıyla karıştırarak pürüzsüz bir hal almasını sağlayın.
3. Krep hamuru gibi akışkan bir hal alan tatlı hamurunu oda sıcaklığında 12 saat kadar dinlendirin. (Profesyonel mutfaklarda uzun tutulan bu süreyi kendi mutfağınızda kısaltabilirsiniz.)
4. Hamur dinlendiğinde yanmaz yapışmaz krep tavasını, bir parça sade yağla yağladıktan sonra fazlasını kağıt havlu yardımıyla alın.
5. Ocağa aldığınız ve kızdırdığınız tavaya bir kepçe kadar tatlı hamurunu boşaltın ve tavayı hızlıca hareket ettirerek hamurun ince bir şekilde yayılmasını sağlayın.
6. Yaklaşık 1 dakika sonra renk alıp, üzeri göz göz olmaya başlayan krep benzeri tatlı hamurunu, geniş bir spatula yardımıyla ters çevirerek diğer yüzünü de aynı şekilde pişirin.
7. Aralarda kağıt havluyla yağladığınız teflon tavada hazırladığınız tatlı hamuru bitene kadar aynı işlemi uygulayarak tüm krepleri pişirin.
8. Servis tabağına aldığınız krepleri, soğumamaları için üst üste dizip, üzerlerine bir kapak kapatarak bekletin.
9. Tatlının şerbeti için; toz şeker ve suyu karıştırdıktan sonra küçük bir tencerede kaynatın. Sade tereyağı olarak da bilinen Urfa yağını bir tavada, kısık ateşte eritin.
10. Tatlı rulolarının iç kısmında kullanmak üzere ceviz içini mutfak robotunda küçük parçalar halinde çekin. Ocaktan aldığınız sıcak şerbeti eritilmiş yağla karıştırın.
11. Pişen tatlı hamurlarının uç kısımlar